Duurzaam binnenklimaat zonder fijnstof (2)

In de bovenstaande figuur wordt de concentratie van fijnstof PM10 over de periode van 2013 tot 2017 weergegeven. Te zien is dat de concentraties luchtverontreinigende stoffen zijn verminderd, ofwel dat de kwaliteit van de buitenlucht is verbeterd.

TDS Engineering plaatst veel over verduurzaming van gebouwen en scholen in het bijzonder. Eerder plaatste TDS Engineering al een bijdrage over een duurzaam binnenklimaat zonder fijnstof. Duurzaam binnenklimaat zonder fijnstof

Kern van dat artikel was dat de kwaliteit van het binnenklimaat in scholen en gebouwen door filters en gebalanceerde luchtventilatie systemen beter is dan de luchtkwaliteit buiten.

Inmiddels hebben we meer informatie over de ontwikkeling van de kwaliteit van de buitenlucht tot onze beschikking waaruit blijkt dat de luchtkwaliteit verbetert. Sinds 1990 is als gevolg van milieu beleidsmaatregelen de emissie van luchtverontreinigende stoffen sterk afgenomen en als gevolg daarvan de kwaliteit van de buitenlucht is toegenomen.

Het RIVM heeft een Compendium voor de leefomgeving gepubliceerd met emissies van 1990 – 2017, van de luchtverontreinigende stoffen. Hierboven weergegeven.

In de grafiek is te zien dat de concentratie van fijnstof PM10 en PM2,5 in de periode 1990 – 2017 met meer dan 50% is afgenomen.

In de twee bovenstaande grafieken wordt de emissie van resp. PM10 en PM2,5 opgesplitst naar doelgroep, ofwel de veroorzaker. Het aandeel van de verschillende veroorzakers in de totale emissie verschilt per tijdvak, vooral als gevolg van beleidsmaatregelen van toepassing op de specifieke doelgroepen.

Gezondheidsimpact

Het in de lucht aanwezige fijnstof daalt trendmatig. Echter, ook in lage concentraties is fijnstof schadelijk voor de gezondheid.

Fijnstof, dat elke Nederlander dagelijks inademt, dringt diep door in de longen. Het kan ontstekingen en ziektes als astma, bronchitis en COPD veroorzaken. Door fijnstof en stikstofdioxide (NO2) overlijden jaarlijks 12.000 Nederlanders vroegtijdig, zegt de Gezondheidsraad. Tienduizenden mensen worden er chronisch ziek door.

In onderstaand figuur wordt weergegeven dat de deeltjes groter dan PM10 grotendeels door het eigen lichaam worden gefilterd, maar dat dit voor de kleinere fijnstofdeeltjes (PM2,5) niet meer het geval is.

Een coalitie van 170 longartsen pleitte voor strengere normen. De artsen worden gesteund door de Wereldgezondheidsorganisatie, die de Europese norm verouderd noemt. Strengere normen zouden de gezondheid van veel mensen flink verbeteren. De gezondheidsraad stelt dat iedere verlaging van NO2 en fijnstof verdere gezondheidswinst geeft.”

WHO

Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vindt de Europese norm verouderd. De WHO noemt fijnstof en stikstofdioxide ‘het grootste milieurisico’ in de Europese Unie. De stoffen worden voornamelijk uitgestoten door het verkeer.

Vanaf 2015 geldt in Nederland een norm voor PM10  van 40 µg/m3 en PM2,5 van 25 µg/m3. Dit is geen gezonde norm omdat alle relevante gezondheidsrisico’s zich afspelen onder die norm. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert om de norm op resp. 20 µg/m3 en 10 µg/m3 vast te stellen.

Fijnstof filteren

De lagere fijnstof concentraties betreffen jaargemiddelden. Hoewel er dus sprake is van trendmatige daling zijn er van dag tot dag grote verschillen in concentraties van luchtverontreiniging, bijvoorbeeld als gevolg van windstilte, windrichting en locatie.

Samen met de toegenomen kennis dat fijnstof een schadelijke invloed heeft op de gezondheid, krijgt het filteren van fijnstof daarom in toenemende mate de aandacht bij het ontwerpen van klimaatinstallaties.

Door steeds betere filters is het steeds beter mogelijk om de ventilatielucht goed te filteren voordat deze klaslokalen of kantoortuinen wordt ingeblazen.

Type filters

Hieronder de grafiek (uit artikel van Piet Jacobs van TNO) waaruit het verschil in afvangstefficiëntie (in %) per type filter wordt weergegeven. Niet weergegeven is de F9 filter welke weer beter is dan F7 en F8 filters. De electrostatische filters met collector, welke 100% filteren zonder verlies van capaciteit, zijn nog experimenteel.

In de plaats van inname van buitenlucht bij natuurlijke ventilatie systemen (ramen open) adviseert TDS Engineering de buitenlucht bij inname met mechanische ventilatie met voorfilters te filteren. Hierdoor kan tot wel 90% van fijnstof worden afgevangen (F9 filters). De concentraties fijnstof binnen zijn 30% tot 80% lager t.o.v. de buitenlucht en is er dus daadwerkelijk sprake van een duurzaam verbeterd binnenklimaat.

Wat is dan ook alweer een slecht binnenklimaat van een school?

Een slecht binnenklimaat op school heeft vooral te maken met slechte ventilatie in het schoolgebouw. De juiste concentraties CO2, luchtvochtigheid en temperatuur vormen de basis voor een goed binnenklimaat. Een situatie met een te hoge CO2 waarde geeft concentratie- en gezondheidsklachten. Hygiëne en op tijd reinigen van het ventilatiesysteem voorkomt daarnaast dat ziekmakende pathogene en allergenen kunnen zorgen voor diverse uiteenlopende klachten.

De oplossing is dus goed ventileren, maar zonder voorfiltering met een ventilatiesysteem wordt hiermee de luchtkwaliteit maximaal zo goed als de kwaliteit van de buitenlucht (ventilatie door open ramen).

Wat is fijnstof?

Fijnstof is een verzamelnaam voor heel kleine deeltjes die in de lucht zweven. Deeltjes kleiner dan 10 micrometer (PM10) noemen we fijnstof. Ultrafijnstof noemen we PM 2.5 en PM 0.1. Fijnstof is een vorm van luchtvervuiling. Deeltjes die door de mens zijn gemaakt, zoals roet, komen het meeste voor. Roetdeeltjes komen vrij bij de verbranding van fossiele brandstoffen in elektriciteitscentrales en de open haard. Ook het bereiden van eten veroorzaakt fijnstof. De chemische industrie en metaalbedrijven stoten ook fijnstof uit. Ongeveer 75 procent van de totale hoeveelheid is het gevolg van menselijk handelen. De natuur maakt zelf ook fijnstof. Saharazand, bodemstof, vulkanische as en zelfs zeezout zijn zo klein dat we ze beschouwen als fijnstof.

Waar komt fijnstof vandaan?

Fijnstof is een verzamelnaam voor deeltjesvormige luchtverontreiniging. Deze deeltjes zijn klein genoeg om ingeademd te worden. Fijnstof ontstaat op verschillende manieren. Wat voorbeelden op een rij:

• Natuurlijke fijnstof; vanuit zeezout, uit de bodem of door de wind
• Fijnstof uit het verkeer; roet of het afschuren van rubber
• Fijnstof uit de industrie; vanuit metaal of het storten van bulkgoederen
• Veebedrijven; uitstoot door stro en gedroogde mest
• Fijnstof uit woningen; open haard of houtkachel, barbecue
• Chemische reacties; reacties in de lucht van zwaveldioxide, ammoniak en stikstofoxiden
• Fijnstof ontstaat vanuit veel processen, zowel uit de natuur als productieprocessen door de mens zelf
• Achterstallig onderhoud aan de luchtbehandelingsinstallatie, niet schoonmaken van de ventilatiekanalen of te laat vervangen van filters

TDS Engineering adviseert bedrijven en overheidsinstanties zoals bijvoorbeeld scholen en zorginstellingen bij verduurzaming en transitie naar gasloos

Duurzaam bouwen is goed, gasloos is Beter! Neem contact op met TDS-Engineering voor een vrijblijvende kennismaking:

        – snelle service

        – gedegen kennis

        – heldere communicatie

        – deskundigheid en 100% onafhankelijk

BEL DIRECT 036 – 534 4005 of mail@tds-engineering.nl

TDS Engineering ontwerpt Duurzaam en gasloos. Bekijk hier onze diensten